Tim Curry: Ikona Franka-N-Furtera i nie tylko

Tim Curry to nazwisko, które natychmiast przywołuje na myśl ekstrawagancką postać Dr. Franka-N-Furtera z kultowego filmu "The Rocky Horror Picture Show". Ale czy wiesz, że jego wkład w tę ikonę popkultury wykracza daleko poza srebrny ekran? Ten wszechstronny brytyjski aktor, piosenkarz i artysta głosowy na zawsze zapisał się w historii rozrywki, tworząc postać, która stała się symbolem wolności, różnorodności i buntu. Prześledźmy drogę Tima Curry'ego – od teatralnych desek po status legendy kina i telewizji, a także zgłębiajmy, jak narodziła się postać transwestyty z Transylwanii, która wciąż fascynuje miliony fanów na całym świecie.

Kim jest Dr. Frank-N-Furter? Początki kultowej postaci

Rola Dr. Franka-N-Furtera, "naukowca" z planety Transsexual w galaktyce Transylvania, to dzieło Richarda O'Briena, twórcy scenicznego musicalu "The Rocky Horror Show". Tim Curry miał zaszczyt jako pierwszy wcielić się w tę postać na scenie. Ich drogi skrzyżowały się wcześniej, gdy obaj występowali w musicalu "Hair" w 1968 roku. To właśnie O'Brien zaproponował Curry'emu rolę w swoim nowym projekcie.

Curry wspominał swoje pierwsze spotkanie ze scenariuszem: "Słyszałem o sztuce, bo mieszkałem przy Paddington Street, niedaleko Baker Street, a kilka drzwi dalej była stara siłownia. Spotkałem Richarda O'Briena na ulicy i powiedział, że właśnie był na siłowni, żeby zobaczyć, czy znajdzie umięśnionego mężczyznę, który potrafi śpiewać. Powiedziałem: 'Dlaczego potrzebujesz go, żeby śpiewał?' [śmiech] I powiedział mi, że jego musical będzie wystawiany, i powinienem porozmawiać z Jimem Sharmanem. Dał mi scenariusz i pomyślałem: 'Chłopcze, jeśli to się uda, to będzie hit'".

Początkowo Curry ćwiczył postać z niemieckim akcentem i tlenionymi blond włosami, a później z akcentem amerykańskim. Jednak w marcu 2005 roku, w wywiadzie dla Terry Gross z NPR, wyjaśnił, że zdecydował się zagrać Dr. Franka-N-Furtera z angielskim akcentem po usłyszeniu pewnej Angielki, która powiedziała: "Czy masz dom w mieście, czy dom na wsi?", i pomyślał: "Tak, [Dr. Frank-N-Furter] powinien brzmieć jak Królowa".

Reżyser Jim Sharman odegrał kluczową rolę w ewolucji postaci. Curry początkowo wyobrażał sobie Franka-N-Furtera jako zwykłego lekarza laboratoryjnego w białym kitlu. To Sharman zasugerował, aby postać stała się diabolicznym szalonym naukowcem i transwestytą z akcentem wyższej klasy z Belgravii. Ta zmiana, wraz z "jaskrawo Bowieskim" występem Curry'ego, natychmiast stała się hitem na londyńskiej premierze w czerwcu 1973 roku.

Z teatralnej sceny na srebrny ekran: Tim Curry jako Frank-N-Furter w filmie

W 1975 roku Tim Curry ponownie wcielił się w kultową rolę w filmowej adaptacji "The Rocky Horror Picture Show". To właśnie ten film uczynił go rozpoznawalną twarzą i zapewnił mu status kultowego aktora. Jednak sam proces adaptacji scenicznego makijażu na potrzeby kina był dla Curry'ego przedmiotem dyskusji.

Producenci zatrudnili Pierre'a Laroche'a, wizażystę, który pracował dla Davida Bowiego i Micka Jaggera, i który pomógł zapoczątkować androgyniczny styl glam rocka. To on miał przekształcić Curry'ego w przyszłą ikonę horroru i musicalu. "On niejako zaadaptował makijaż, który już miałem, i stworzył jego bardzo high-fashionową wersję" – powiedział Tim Curry w wywiadzie dla "Interview Magazine". Nawet dziś aktor nie był do końca przekonany do "glamowej" wersji Dr. Franka-N-Furtera. "Stało się to trochę bardziej high-fashion" – wyjaśnił aktor. "Nie wiem, czy mi się to podoba, czy nie".

Niezależnie od osobistych odczuć Curry'ego, postać Franka-N-Furtera na ekranie stała się fenomenem. Jak to często bywa ze sztuką, po jej udostępnieniu publiczności twórcy tracą nad nią "własność". Chociaż aktor mógł mieć wątpliwości co do tego, jak postać przeszła na duży ekran, legiony fanów, którzy regularnie uczestniczą w nocnych pokazach, projektują odważne kostiumy cosplay i ozdabiają swoje ściany plakatami "Rocky Horror Picture Show", zagwarantowały, że postać będzie żyć wiecznie. Curry być może nie mógł się z tym wtedy utożsamić, ale stworzył coś, co miliony ludzi uczyniły kamieniem węgielnym swojego życia. I to jest coś.

Tabela porównawcza: Frank-N-Furter na scenie i w filmie

Poza Transylwanią: Rozległa kariera Tima Curry'ego

Chociaż Dr. Frank-N-Furter jest jego najbardziej ikoniczną rolą, kariera Tima Curry'ego jest niezwykle bogata i różnorodna, obejmująca teatr, film, telewizję, aktorstwo głosowe i muzykę.

Teatr

Curry kontynuował swoją karierę sceniczną po "Rocky Horror", występując w cenionych produkcjach, takich jak "Travesties" Toma Stopparda (za którą otrzymał pochlebne recenzje jako Tristan Tzara) oraz "Amadeus", gdzie zagrał Wolfganga Amadeusza Mozarta, zdobywając swoją pierwszą nominację do nagrody Tony. Wcielił się również w Króla Piratów w "The Pirates of Penzance" i Króla Artura w musicalu "Spamalot", za co otrzymał kolejną nominację do Tony'ego oraz nagrodę Theatregoers' Choice Award. W 2015 roku jego wkład w teatr został uhonorowany nagrodą Artistic Achievement Award.

Film

Po "Rocky Horror Picture Show" Curry zagrał w wielu filmach, często w rolach drugoplanowych, ale niezapomnianych. Wcielił się w Roberta Gravesa w horrorze "The Shout" (1978), czy Roostera Hannigana w "Annie" (1982). Jego role jako Lord Ciemności w filmie fantasy "Legendzie" Ridleya Scotta (1985) oraz kamerdynera Wadswortha w komedii detektywistycznej "Zabójstwo w Orient Expressie" (znanej też jako "Clue", 1985) ugruntowały jego pozycję. W latach 90. często pojawiał się w hollywoodzkich produkcjach komediowych, takich jak "Kevin sam w Nowym Jorku" (jako pan Hector) czy "Muppety na Wyspie Skarbów" (jako Długi John Silver). Zagrał także w filmach akcji, m.in. w "Polowaniu na Czerwony Październik" i "Trzech Muszkieterach" (jako Kardynał Richelieu).

Telewizja

Tim Curry ma na swoim koncie wiele ról telewizyjnych, ale jedną z najbardziej pamiętnych jest bez wątpienia Pennywise w miniserialu grozy "To" Stephena Kinga (1990). Chociaż początkowo niechętnie o tym mówił, rola Pennywise'a stała się kolejną z jego kultowych kreacji. Występował także w serialach takich jak "Wiseguy" (za który był nominowany do nagrody Emmy), "Opowieści z krypty" (również nominacja do Emmy) czy "Zbrodnicze umysły".

Aktorstwo Głosowe

Curry jest niezwykle płodnym aktorem głosowym, użyczając swojego charakterystycznego głosu w niezliczonych animowanych serialach i filmach. Wygrał nagrodę Daytime Emmy za rolę Kapitana Haka w "Piotrusiu Panie i Piratach". Przez pięć sezonów był głosem Nigela Thornberry'ego w "Dzika rodzinka" (The Wild Thornberrys), a po śmierci Iana Abercrombiego przejął rolę Kanclerza Palpatine'a/Dartha Sidiousa w "Gwiezdnych wojnach: Wojnach klonów". Jego głos można usłyszeć także w grach wideo, m.in. w "Gabriel Knight", "Brütal Legend" czy "Dragon Age: Origins", a także w wiralowych scenach z gry "Command & Conquer: Red Alert 3". Jest również narratorem wielu audiobooków, w tym nominowanej do Grammy serii "Seria niefortunnych zdarzeń" Lemony'ego Snicketa.

Muzyka

Mniej znany, ale równie fascynujący aspekt kariery Curry'ego to jego działalność muzyczna. Jako solista wydał trzy albumy: "Read My Lips" (1978), "Fearless" (1979) i "Simplicity" (1981). Album "Fearless" zawierał jego jedyny singiel, który znalazł się na liście Billboard Hot 100 – "I Do the Rock". Odbył trasy koncertowe po Ameryce Północnej i Europie.

Stan zdrowia i autobiografia

W lipcu 2012 roku Tim Curry doznał poważnego udaru, który znacznie ograniczył jego mobilność. Mimo to, aktor nadal pojawia się publicznie i pozostaje aktywny.

Co ciekawe, 27 marca 2014 roku, podczas retrospektywy kariery "An Evening with Tim Curry" w Los Angeles, Tim Curry ogłosił, że pracuje nad autobiografią. Książka ma nosić tytuł "Vagabond - A Memoir" i według zapowiedzi, ma ukazać się w 2025 roku. Będzie to z pewnością fascynująca lektura dla wszystkich fanów, pragnących poznać jego życie i karierę z pierwszej ręki.

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Czy Tim Curry naprawdę grał Dr. Franka-N-Furtera w "The Rocky Horror Picture Show"?

Tak, Tim Curry wcielił się w postać Dr. Franka-N-Furtera zarówno w oryginalnym musicalu scenicznym "The Rocky Horror Show" w Londynie i Los Angeles (1973-1974), jak i w filmowej adaptacji "The Rocky Horror Picture Show" z 1975 roku.

Kto stworzył postać Dr. Franka-N-Furtera?

Postać Dr. Franka-N-Furtera została stworzona przez Richarda O'Briena, który napisał sceniczny musical "The Rocky Horror Show" i był współautorem scenariusza do filmu.

Czy Tim Curry był zadowolony ze swojego makijażu w filmie "Rocky Horror"?

Tim Curry miał mieszane uczucia co do makijażu stworzonego przez Pierre'a Laroche'a na potrzeby filmu. Uważał, że stał się on "trochę bardziej high-fashion" niż jego pierwotna wizja sceniczna, i nie był do końca przekonany, czy mu się to podoba. Jednak to właśnie ten makijaż stał się ikoniczny.

Czy Tim Curry napisał autobiografię?

Tak, Tim Curry ogłosił w 2014 roku, że pracuje nad autobiografią zatytułowaną "Vagabond - A Memoir", która ma zostać wydana w 2025 roku.

Jakie inne słynne role zagrał Tim Curry?

Oprócz Dr. Franka-N-Furtera, Tim Curry jest znany z ról takich jak Pennywise w miniserialu "To" Stephena Kinga, Lord Ciemności w "Legendzie", Wadsworth w "Zabójstwie w Orient Expressie" (Clue), pan Hector w "Kevin sam w Nowym Jorku", a także z wielu ról głosowych, m.in. Nigela Thornberry'ego w "Dzika rodzinka" i Kapitana Haka w "Piotrusiu Panie i Piratach".

Czy Tim Curry jest również piosenkarzem?

Tak, Tim Curry jest również piosenkarzem. Wydał trzy solowe albumy: "Read My Lips", "Fearless" i "Simplicity", a także odbył trasy koncertowe. Jego piosenka "I Do the Rock" znalazła się na liście Billboard Hot 100.

Niezależnie od tego, czy znasz go jako szalonego naukowca w pończochach, przerażającego klauna, czy króla Artura, Tim Curry pozostawił niezatarty ślad w świecie rozrywki. Jego zdolność do transformacji, charyzma i niezapomniany głos uczyniły go prawdziwą ikoną. Dr. Frank-N-Furter, choć najbardziej rozpoznawalny, to tylko wierzchołek góry lodowej jego imponującej kariery. Tim Curry to dowód na to, że prawdziwy talent nie zna granic, a jego dziedzictwo będzie inspirować kolejne pokolenia artystów i fanów na całym świecie.

Zainteresował Cię artykuł Tim Curry: Ikona Franka-N-Furtera i nie tylko? Zajrzyj też do kategorii Kulinaria, znajdziesz tam więcej podobnych treści!